شکست جمهوری‌خواهان آمریکا برای متوقف کردن توافق هسته‌ای

آخرین تلاش تندروهای آمریکایی به شکست انجامید، محافظه کاران و لابی های طرفدار اسرائیل در سنای آمریکا که تلاش زیادی برای کارشکنی در توافق هسته ای با ایران انجام دادند اما سر انجام نتوانستند طرح خود را به تصویب برسانند.

تندروهای آمریکایی قصد داشتند تا با گذاشتن مصوبه‌ای در سنا شرط جدیدی را به توافق هسته‌ای اضافه کنند. مطابق طرحی که سناتور میچ مک‌کانل تهیه کرده بود، جمهوری‌خواهان می‌خواستند رفع تحریم‌های ایران را به این مشروط کنند که ایران، اسرائیل را به رسمیت بشناسد. یک شرط دیگر که جمهوری‌خواهان می‌خواستند برای اجرای توافق بگذارند آزادی شهروندان آمریکایی که در ایران زندانی هستند بود. این مصوبه با رای ۵۳ به ۴۵ تصویب شد. اما ۶۰ رای لازم را برای آنکه در نهایت اجرایی بشود نیاورد.

نتیجه رأی‌گیری سنا نشان داد که کنگره نمی‌تواند قطعنامه رد توافق با هدف زمین‌گیر کردن توافق هسته‌ای ایران و محدود کردن توانایی اوباما رئیس‌جمهور ایالات متحده در لغو بسیاری از تحریم‌ها را به تصویب برساند. این قطعنامه می‌بایست به تصویب هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان تا نیمه شب پنج شنبه می‌رسید.

سناتورها راندپول و مارکو روبیو به دلیل شرکت در جلسه مناظره نامزدهای ریاست جمهوری در کالیفرنیا از رأی دادن باز ماندند. چهار سناتور دموکرات بن کاردین، جو مانچین، رابرت منندز و چارلز شومر همراه با جمهوری خواهان برای تصویب قطعنامه رد توافق رأی دادند. جمهوری خواهان خشمگین دموکرات‌ها را به نقض حق کنگره در بررسی توافق هسته‌ای برای حفظ حق وتوی رئیس‌جمهور متهم کردند.

جان کورنین سناتور رده دوم جمهوری خواهان در مجلس سنا در این باره گفت: توافق هسته‌ای بدون اینکه مردم آمریکا درباره آن نظر بدهند به اجرا درخواهد آمد. میچ مک کانل رهبر اکثریت جمهوری خواهان در سنا در جذب دموکرات‌های بیشتر برای حمایت از قطعنامه رد توافق ناکام ماند. پس از دو رأی‌گیری ناموفق مک کانل با ارائه طرحی شروط سیاسی را مطرح کرد که تا زمانی که ایران زندانیان آمریکایی را آزاد نسازد و موجودیت اسرائیل را به رسمیت نشناخته است، اوباما نمی‌تواند تحریم‌ها را لغو کند.

پس از پایان موفقیت‌آمیز مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ کنگره آمریکا دو ماه فرصت داشت تا این توافق را بررسی کند. جمهوری‌خواهان به شدت منتقد توافق بودند و می‌گفتند باراک اوباما امتیازات زیادی به ایران داده است.

با شکست تلاش امروز جمهوری‌خواهان و به پایان رسیدن مهلت دو ماهه کنگره برای بررسی توافق، باراک اوباما می‌تواند دستور رفع تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را صادر کند.

وزیر خارجه آمریکا، هماهنگ کننده اصلی اجرای برجام را منصوب کرد

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه، استیون مال را به عنوان هماهنگ کننده اصلی و مسئول اجرای برنامه جامع اقدام مشترک منصوب کرد.

وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای گفته است، اجرای برنامه جامع اقدام مشترک، به اندازه اصل توافق، اهمیت دارد و به دلیل نقش آن در دستیابی به اهداف امنیتی ایالات متحده برای این کشور اهمیت حیاتی دارد. کری گفته اکنون که بعد از پایان مهلت شصت روزه کنگره، استیون مال را به عنوان «هماهنگ کننده اصلی» اجرای برنامه جامعه اقدام مشترک منصوب می‌کند.

آخرین سمت استیون مال، تصدی سفارت ایالات متحده در لهستان بوده است اما پیشتر در سمت‌های مختلفی در وزارت خارجه این کشور فعالیت کرده است. او در فاصله‌ سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ دستیار اجرایی وزارت خارجه بوده و به عنوان مشاور ویلیام برنز، معاون وقت وزیر خارجه هم در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران فعالیت کرده است. به گفته او انتخاب مال، انتصاب یک فرد برازنده برای یک سمت مناسب است و باعث خواهد شد دولت آمریکا از اجرای موفق برنامه جامع مطمئن شود مطمئن شود و ایالات متحده، دوستان و متحدانش در شرایط امن‌تری قرار می‌گیرند.

بر اساس بیانیه کری وظیفه استیون مال، هماهنگ کننده اصلی برجام، این خواهد بود که مطمئن شود ایران به گام‌هایی که برای کاهش توان هسته‌ای‌اش تعهد کرده، پایبند می‌ماند و متقابلا شرکای آمریکا، تحریم‌ها را پس از هر مرحله، برخواهند داشت.

همچنین هماهنگی برای همکاری متقابل میان وزارت‌خانه‌های خارجه، خزانه داری، انرژی، امنیت داخلی، تجارت، دادگستری و دفاع در کنار سازمان‌های اطلاعاتی و امنیت و کمیسییون‌های قانونی از وظایف آقای مال خواهد بود.

استیون مال ۳۳ سال سابقه فعالیت در وزارت خارجه آمریکا را دارد و از جمله با تیم مذاکره‌کننده آمریکا در گفتگوهای هسته‌ای با ایران، همکاری داشته است.

بیانیه وزارت خارجه آمریکا تاکید می‌کند «در حالی که ما با اجرای برجام گامی به جلو می‌گذاریم وزارت خارجه و دولت آمریکا با متحدان و شرکایمان در منطقه برای تعمیق همکاری های امنیتی همکاری خواهند کرد تا با رفتارهای ایران برای بی‌ثبات کردن منطقه و حمایت از تروریسم مقابله کنیم.»

دولت آمریکا می‌گوید اگر ایران تعهدات خود را نقض کند تحریم‌ها دوباره فعال خواهند شد.

درخواست افشای جزئیات بازرسی از پارچین

چند تن از کارشناسان امنیتی هسته‌ای از ناظر هسته‌ای سازمان ملل و قدرت‌های جهانی خواستند تا جزئیات بازرسی از سایت نظامی ایران به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای ماه ژوئیه را منتشر کنند. به گزارش رویترز این کارشناسان اعلام کردند کوتاهی در ارائه جزئیات به اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آسیب وارد می‌کند.

با این وجود این نگرش از سوی خود آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دولت ایالات متحده و دیگر کارشناسان برجسته عدم گسترش سلاح هسته‌ای رد شده است. طرح محرمانه برای سایت پارچین باعث گزارش‌های متفاوتی درباره چگونگی انجام بازرسی‌ها شده است. برخی از منتقدان کابینه ایالات متحده بیان می‌کنند که به ایران آزادی عمل زیادی داده شده تا بازرسی‌ها را که شامل نمونه برداری است خود انجام دهد.

دیوید آلبرایت رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در واشنگتن با اعلام نارضایتی از کمبود جزئیات توافق گفت: جزئیات باید آشکار شوند چون اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تخریب می‌کند. نتیجه نمونه برداری‌ها هر چه که باشد، محرمانه بودن آن تصمیم اینکه نمونه‌برداری معتبر است را دشوار می‌سازد.

اولی هینونن معاون پیشین دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه سری بودن توافق قابل توجیه نیست، گفت: این روشی غیرمعمول در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که دلیلی برای محرمانه بودن وجود ندارد مگر برای دلایل خاص اقتصادی، امنیتی و مالکیت که درخواست محرمانه بودن می‌شود.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که برای حفظ محرمانه توافق الزام قانونی دارد، اما از نظر تکنیکی بدون عیب است و آژانس تضمین می‌دهد که نمونه‌ها بی‌اعتبار نیستند.

جفری لوئیس کارشناس برجسته عدم گسترش سلاح هسته‌ای از موسسه مطالعات بین‌المللی مونتری در این باره گفت: افشای جزئیات تحت فشار ممکن است اعتماد کشورها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خدشه‌دار سازد. این موضوع ممکن است به شدت توانایی آژانس برای انجام ماموریتش در سراسر جهان را بی اعتبار کند.

با این حال چهار دیپلمات آشنا به توافق هسته‌ای به خبرگزاری رویترز گفتند که بازرسان سازمان ملل برای سرپرستی نظارت‌ها در پارچین حضور خواهند داشت. در این توافق غیرمعمول نمونه‌برداری‌ها توسط تکنسین‌های ایرانی در حضور کارشناسان آژانس انجام می‌شود.

دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پارچین یکی از موضوعات بسیار حساس در جریان مذاکرات ایران و کشورهای قدرتمند جهان بود.